با ظهور اینترنت، کتابخانه ها ارائه خدمات پیوسته به کاربران خود را آغاز نمودند. یکی از خدماتی که با گسترش این فناوری دستخوش تغییر گردید، خدمات مرجع است.

مرجع مجازی (Virtual Reference) نوعی از خدمات مرجع است، که بنیانی الکترونیکی دارد و اغلب دریک موقعیت زمانی واقعی یعنی زمانی که مشتری از رایانه یا سایر تکنولوژی‌های اینترنت جهت برقراری ارتباط با کارمند مرجع استفاده می‌کند، بدون این‌که به‌طور فیزیکی در کتابخانه حضور یابد کانال‌های ارتباطی مورد استفاده در مرجع مجازی شامل گفتگو، ویدئوکنفرانس، ارتباط صدایی و پست الکترونیک و پیام کوتاه می‌باشد.

به طور کلی سه دلیل عمده باعث ظهور خدمات مرجع دیجیتالی در عصر حاضر شده است:

• تغییر شیوه یادگیری در محیط غیر همزمان
• ظهور نظام های خدماتی و فناوری های وب مبنا
• ورود قدرت های تجاری به بازارهای آموزشی

روش های ارائه این خدمات:

خدمات مرجع مجازی با استفاده از فناوری های ارتباطی پست الکترونیکی و گفتگوی همزمان امکان پاسخگویی به سوالات مرجع کاربران را فراهم می‌آورد:

مرجع پست الکترونیکی شامل پست الکترونیکی و فرم های مبتنی بر وب است. خـدمات پـست الکترونیکی ارائه دهنده خدمات غیرهمزمان است: کـاربر پیـامی را مـی فرسـتد و بعـد از مـدتی پاسخ آن را دریافت می کند. کاربر معمولاً میتواند پیوند مربوط به پست الکترونیکی را همـراه بـا فـرم مربـوط بـه ارسـال سـؤال در صـفحه وب کتابخانـه پیـدا کنـد. برخـی از کتابخانـه هـا آرشیوی از سؤالات متداول دارند. زمانی که سؤالی ارسال میشود، سـامانه به صورت خودکار این سؤال را با اطلاعات موجود در آرشیو مقابله می کند. پرسشهای ارسالی، در سرور پست الکترونیکی ذخیره می شوند و کتابداران بـه نوبـت، بـه آنها پاسخ میدهند. عموماً نامه های الکترونیکی یک یا دو بار در روز بررسی می شـوند و اگـر سـؤالی بـه اطلاعـات مفـصل نیـاز داشـته باشـد بـرای متخـصص موضـوعی کتابخانـه ارسـال مـیگـردد.

در یک کتابخانه دانشگاهی، دانشجویان عمده کاربران مرجع مجازی هستند و بیش تر تمایـل دارند که به جای پست الکترونیکی از خدمات مرجـع چتـی اسـتفاده کننـد، چـون چـت یـک گفتگوی دوسویه همزمان، و به صحبت کردن حضوری با کتابـدار مرجـع، بـسیار شـبیه اسـت. کاربران چت، بازخورد آنی دریافت می کنند و در نتیجه می توانند از زبـان نوشـتاری بـه همـان صورتی که در مکالمه حضوری انجام میگیرد استفاده کنند. اولین قدم در پرسش با استفاده از خـدمات مرجـع همزمـان ایـن اسـت کـه کـاربر، بـه وب سایت کتابخانه وارد شود. بعد از ارسـال سـؤال، نـرم افـزار آن را بـرای تمـام کتابـدارانی کـه به صورت پیوسته به شبکه وصل هستند نمایش می دهد، و اولین کتابـدار ممکـن، پاسـخ لازم را ارائه می کند. خدمات مرجع مجازی در کتابخانه ما به شکل ایمیل و چت در حال حاضر در حال انجام است اما به سبب نبودن نرم افزارهای زیر ساختی تا بحال این ارتباطات مجازی با نرم افزار کتابخانه صورت نمی گرفت.  اما به زودی این امکان نیز فراهم خواهد آمد.

هدف:

خدمات  مرجع مجازی کتابخانه مرکزی با هدف گسترش و بهبود خدمات مرجع و اطلاع رسانی کتابخانه و تسریع در پاسخگویی به نیازهای کاربران و در دسترس قرار دادن اطلاعات برای کاربران کتابخانه فارغ از محدودیت های زمانی و مکانی آنها، راه اندازی شده است.

خدماتی که ارائه می شود شامل:

• راهنمایی کاربران در استفاده از کتابخانه و خدمات آن
• راهنمایی استفاده از نرم افزار کتابخانه ای، پورتال و پایگاه های اطلاعاتی در یافتن منابع مورد نیاز کاربران.
• بازیابی مقالات و ارسال آن از طریق ایمیل به کاربران
• ارائه خدمات اختصاصی جستجو و بازیابی منابع و تحویل مدرک برای اعضا (شامل بازیابی و جستجوی مقالات هیات علمی و دانلود مقالات و Ebook، استخراج شاخص H و مشاوره انتخاب مجله مناسب)
• ارائه خدمات به کاربران off-campus برای جستجوی منـابع و اطلاع رسانی در مورد دسترسی به انواع منابع دیجیتال
• خدمات اشاعه گزینشی اطلاعات الکترونیکی از طریق نیاز سنجی و شناسایی اطلاعات مورد نیاز کاربران
• ارسال منابع اطلاعات از طریق ایمیل و شبکه های اجتماعی و یا تلفنی

قوانین:

برای اطلاع یافتن از چگونگی دسترسی به مدراک مورد نیاز به فایل پیوست مراجعه کنید.

تماس و ساعت کاری:

ساعات کاری: شنبه تا چهارشنبه ۸:۰۰ – ۱۵:۰۰

این فعالیت در حال حاضر توسط افراد زیر در کتابخانه در حال ارائه می باشد:

• محبوبه کمالی ( کارشناس مسئول مرجع مجازی)

برای ارتباط با ایشان می توانید از طریق شماره تلفن 86705301 و ایمیل kamali.m@iums.ac.ir در تماس باشید.

• سمیه تمجید ( سرپرست گروه اطلاع رسانی)

برای ارتباط با ایشان می توانید از طریق شماره تلفن 86705 و ایمیل tamjid.s@iums.ac.ir  در تماس باشید.

• بخش مرجع (تالار کتاب ، پایان نامه و نشریات): شماره تلفن: 86705206
  ​استفاده از میز مرجع مجازی آنلاین