پایگاه Web Of Science که محصول آکادمیک شرکت کلاریویت آنالتیکس[1] می باشد، بزرگترین و معتبرترین پایگاه استنادی علمی جامع و یکی از مهمترین پایگاه مقالات در سراسر جهان است که امکان جستجو و تهیه انواع گزارش استنادی را براساس شاخصهای گوناگون علم سنجی و آکادمیک فراهم می نماید.
این پایگاه که خود نمایههای گوناگونی دارد، شامل مهمترین اطلاعات علمی مانند مجلات، ثبت اختراعات و سایر متون است که امکان جستجوی استنادی اطلاعات را براساس شاخصهای گوناگون سنجش علمی و آکادمیک با استفاده از ابزار علم سنجی گزارش استنادی مجلات (JCR)، به کاربر میدهد همچنین مقالات چاپ شده و استناد شده همه رشتههای علوم و حتی موضوعات بینرشتهای علمی را به صورت گسترده و کامل پوشش میدهد و ابزار مناسب و جامعی برای جستجوی اطلاعات و بازبینی منابع مقالات در همه زمینههاست که در اختیار پژوهشگران سراسر دنیا قرار دارد.
گزارش استنادی مجلات (Journal citation Reports):
مؤسسه کلاریویت آنالتیکس هرسال مجلاتی را که در دو نمایه نامه SCIE و SSCI پایگاه WOS نمایه شده باشند را مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهد و آنها را به صورت گزارش استنادی مجلات (JCR) ارائه میدهد.
این گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پیرامون وضعیت مجلهها و رتبهبندی آنها است و یک شیوه مناسب و معتبر برای ارزیابی علمی و تاثیرگذاری یک مجله در جامعه پژوهشی است و میزان استناد به آن مجله را نیز نشان میدهد و به ما کمک میکند که بتوانیم مجلات معتبری را برای امور پژوهشی خود انتخاب کنیم.
مجلات پس از ورود به لیست گزارش استنادی مجلات(JCR) ، نیز مورد ارزیابی قرار می گیرند و در صورتی که قوانین و استانداردهای مربوطه توسط آنها رعایت نشده باشد، نام آنها از لیست حذف می شود.
اهمیت پایگاه استنادی گزارش استنادی مجلات (JCR):
از آنجایی که پایگاه گزارش استنادی مجلات JCR)) شاخصهای مهمی نظیرCited Half Life Immediately index و Impact Factor را برای ارزیابی و علمسنجی مجلات نمایه شده در دو نمایه نامه مذکور در WOS در زمینههای مختلف تحقیقات علمی پژوهشی در جهان ارائه میکند، از اهمیت بسزایی برای دانشگاهها، محققین و دانشمندان بهشمار میرود. آنها میتوانند با استفاده از این پایگاه استنادی، مجلات را درحوزههای تخصصی، طبقه بندی کرده وشاخصهای رتبه بندی آنها را مورد ارزیابی قراردهند، تا با کمک آنها بتوانند به شناسایی بهترین مجلاتی که مقاله چاپ میکنند بپردازند. دانستن این مفاهیم و اطلاعات برای افرادی که قصد چاپ مقاله درمجلات نمایه شده در Web of Science را دارند بسیار ضروری است.
از میان تمام شاخصهای علم سنجی، مهمترین و معمول ترین شاخص اندازه گیری اهمیت مجلات، شاخص ایمپکت فکتور(ضریب تاثیر)[2] است. همانطور که میدانید این شاخص بیانگر آن است که به طور متوسط هر مقاله منتشر شده در یک مجله چند بار مورد استناد قرار گرفته است.
از مهمترین کاربردهای پایگاه گزارش استنادی مجلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناسایی پراستناد ترین مجلهها در زمینه های موضوعی مختلف
- شناسایی تاثیرگذارترین مجلهها در زمینه های موضوعی مختلف
- شناسایی جامعترین مجلهها در زمینه های موضوعی مختلف
- تعیین تعداد استنادهای دریافتی یک مجله
- تعیین ایمپکت فکتور مجلات
- امکان مقایسه مجلههای هم موضوع و تعیین جایگاه مجله نسبت به سایر مجلههای هم موضوع
دسترسی و ورود به این پایگاه برای ورود به این پایگاه رایگان نبوده و توسط کمیته تأمین منابع وزارت بهداشت خریداری شده و در دسترس کاربران در دانشگاه های علوم پزشکی قرار می گیرد، بنابراین دسترسی به پایگاه WOS با ورود به کتابخانه الکترونیک دانشگاه علوم پزشکی ایران به آدرس ذیل امکان پذیر می باشد:
پس از ورود به صفحه اصلی پایگاه JCR صفحه ذیل مشاهده می شود:
1. نوار ابزار جستجو
2. مرور مجلات براساس نام آنها
3. مرور مجلات براساس طبقهبندی موضوعی
4. شخصی سازی گزارشات
با کلیک بر روی موارد 2 و 3 صفحهای به صورت شکل زیر ظاهر میشود :
1. نمایش لیست عناوین مجلات و نمایش شاخصهای استنادی و ایمپکت فکتور
2. نمایش لیست موضوعی مجلات و شاخص های استنادی بر اساس آن
3. در این قسمت میتوان از دو طریقMaster Search و جستجوی مستقیم نام مجله وارد صفحه پروفایل مجله شد.
4. مشاهده عناوین مجلاتی که در حال حاضر تغییر کرده است
5. با جستجوی نام مجله، میتوان مشخصات آن ازجمله تعداد کل استنادات دریافتی و ایمپکت فکتور آن را در سمت راست مشاهده کرد و با کلیک روی آن، وارد صفحه پروفایل هر مجله شد.
ü همانطور که در شکل زیر مشاهده مینمایید در صفحهMaster Search با جستجوی مجله Nursing & Health Sciences، تمام مجلات مرتبط با حوزه پرستاری نمایش داده میشود، همچنین نام مخفف آن مجله و نمایهنامه مربوطه نیز مشاهده میشود.
6
در ادامه همان صفحه محدودیت های ذیل قابل اجرا می باشد :
1. مشاهده مجلات بر اساس طبقه بندی موضوعی (category)
2. محدود نمودن نتایج به سال معین
3. مشاهده مجلات با دسترسی آزاد
4. محدودیت جستجو به ناشر مجلات
5. محدودیت نتایج به مقادیر ایمپکت فاکتور دریافتی
6. در این قسمت نمایش رتبه مجلات، و به عبارتی امتیاز عملکردی هر مجله را در مقوله موضوعی خود میتوان مشاهده کرد. داشتن نمرهای بین Q1 تا Q4 حاکی از رتبه بندی آن مجله با توجه به نمره ایمپکت فکتور آن است.
امتیاز هر رتبه به شرح زیر میباشد:
Q1: بیانگر اين است که مجله جزء 25 درصد بالای اعتبار مجلات در يک مقوله موضوعی (category) قرار دارد.
Q2: بیانگر اين است که مجله از لحاظ رتبه اعتبار جزء 25 تا 50 درصد دوم يک مقوله موضوعی قرار دارد.
Q3: بیانگر اين است که مجله از لحاظ رتبه اعتبار جزء 50 تا 75 درصد سوم يک مقوله موضوعی قرار دارد.
Q4: بیانگر اين است که مجله از لحاظ رتبه اعتبار جز 25 درصد انتهايی يک مقوله موضوعی قرار دارد.
در صفحه پروفایل هر مجله میتوان اطلاعات بیشتری را مشاهده نمود:
1. روند تغییر ایمپکت فکتور مجله طی سالهای مختلف بر روی نمودار
2. تعداد استناد به هر مقاله منتشر شده در مجله
3. لینک به پایگاه راهنمای نشریات ادواری اولریخ برای مجله مورد نظر، که تمام اطلاعات درباره مجله را میتوان در آن مشاهده کرد
4. تعداد مقالات دسترسی آزاد
5. تعداد مقالات منتشر شده در کشورهای مختلف و... را مشاهده کرد.
برای مثال با جستجوی مجله Nursing & Health Sciences و انتخاب آن، مطابق تصویر زیر وارد پروفایل مجله میشویم:
صفحه پروفایل: